Szkocka wyprawa Defender Man Trip – c.d.

W tej części przybliżymy Wam prawdziwe oblicze dzikiej Szkocji. Jej krajobrazy i smaki.

Poranek przywitał nas piękną pogodą i sielskim krajobrazem. Gdzie wzrokiem nie sięgnąć rozciągały się zielone wzgórza i pasące się na nich czarne krowy rasy Aberdeen Angus.

Właściciele  – Allison i Robin – zaprosili nas do siebie na śniadanie. Do tej pory rozmawialiśmy z nimi wyłącznie przez telefon. Na zegarku wybiła 8:35 kiedy weszliśmy do ciasnawego ale przytulnego salonu. W drzwiach wyprzedził nas pies właścicieli. On też wpadł coś zjeść. Jego nad wyraz ruchomy ogon i szczęśliwa niecierpliwość zdradzała nam, że będzie na co czekać.

Na stole czekała już kawa, talerze i chleb, a z kuchni dochodził zapach świeżych kiełbasek, bekonu i… czegoś jeszcze. Zapach ziemisty, korzenny, pieprzny, delikatnie orzechowy. Zdecydowanie coś nowego, budzącego nie tylko wyobraźnie ale przede wszystkim żołądek.

W drzwiach od kuchni przyłączonej do salonu stanęła Allison. Około 60 lat, niska, bardziej okrągła budowa, na jej zdecydowanie skandynawskiej i smaganej wiatrem twarzy widać życzliwy i szczery uśmiech. Mała w sobie urok miłej cioci. Niosła trzy talerze i po chwili z dumą i (powiedziałby nawet) delikatnym pietyzmem postawiła je przed nami. Żaden z nas nie wiedział czego się spodziewać i szczerze mówiąc po oględzinach zawartości nadal nie mieliśmy pojęcia co dostaliśmy.
– Robione przez nas ręcznie tu na farmie. Organiczne i zdrowe. – powiedziała z niekrytym zadowoleniem.
– O naprawdę? Imponujące. A co jest w środku? – zapytałem nie chcąc się przyznać, że nie mam zielonego pojęcia co będę jadł.
– Ahh same delicje. Zmielone baranie płuco, serce i wątroba wymieszane z cebulką, tłuszczem mąką owsianą i przyprawami. Zaszyte w barani żołądek a następnie ugotowane. Nasza narodowa potrawa. Haggis.
Wzrok Allison był wycelowany w nasze twarze, oczekując ewidentnie na reakcję. W takiej sytuacji nie pozostało nam nic innego jak szeroko się uśmiechnąć, podziękować i po męsku zjeść, szczególnie jeśli ktoś kończy zdanie słowami „nasza narodowa potrawa”. Nie byliśmy gotowi na to. To było naprawdę… pyszne! Jak delikatne, aromatyczne gołąbki. Pikantne, ale w idealnej harmonii smaku i ostrości. Niczego nie za dużo. Zamiast kulinarnej tortury, gastronomiczna przyjemność. Musiało to być po nas widać, bo Alison rzuciła nam zadowolone spojrzenie z kategorii „a nie mówiłam?” I zniknęła w kuchni po kolejne specjały, które wcześniej wyczuliśmy nosem. Zostawiając nas w stanie jednoczesnego zdziwienia i satysfakcji.

A to była dopiero przystawka. Główne danie było jeszcze przed nami.

Po przyjemnie leniwym i długim śniadaniu poznaliśmy bliżej farmę. Ma ponad 200 hektarów i około 400 krów, ale samo „zwiedzanie” nie trwa specjalnie długo. Oto uroki organicznej hodowli. Te krowy czystej rasy spędzają cały rok na wzgórzach. Nawet zimę. Są do tego przyzwyczajone, więc nie znajdziecie tu przepastnych stodół, klatek, a nawet paszy. Tylko świeża trawa i świeże powietrze. Według Allison to właśnie takie warunki wpływają na niepowtarzalny smak mięsa.
O walorach i wartościach odżywczych nie wspominając. Mieliśmy okazję się o tym przekonać w porze obiadowej.

Gospodarze wnieśli do kuchni przeróżne kawałki mięsa, dumnie każdy nazywając stekiem. Niektóre były rzeczywiście okazałe, okrągłe lub podłużne, inne miały kształty, których wcześniej nie kojarzyłem z wołowiną.
– To jest spider steak, bardzo aromatyczny. – powiedziała z uśmiechem Allison widząc pewnie moją zdziwioną minę.
Pewnie tak jak Ja, nigdy nie słyszeliście o Spider Steak. Ich nadworny rzeźnik jest w stanie podzielić krowę na dużo więcej ciekawych części niż wskazywałaby na to szybka internetowa wiedza, którą się posiłkowałem. Kolejne kawałki też niewiele nam mówiły. Oysters, Butlers steak, Grieves steak – to wszystko było dla nas nowością. Podobnie jak sposób ich przyrządzenia. Gołe kawałki w temperaturze pokojowej lądują na rozgrzaną, żeliwną patelnię grillową ze smakowitym sykiem, ale nigdzie nie było pieprzu lub soli. Allison bardzo miło, acz stanowczo poinformowała nas, że to niepotrzebny dodatek, ponieważ najpierw trzeba poczuć smak mięsa. Szczerze? Brzmiało to dla mnie jak zbędne filozoficzno-buddyjskie gadanie. Coś w stylu „Nie siadaj na kanapie, pozwól żeby kanapa siadła na tobie” albo „żeby zrozumieć kota musisz się najpierw stać kotem”. Brednie. Gdyby mięso miało w sobie wystarczająco soli to nie potrzebowalibyśmy Wieliczki.  Z uprzejmym polskim uśmiechem niezadowolenia spróbowałem podane steki i… każdy z nich eksplodował inną feerią aromatów i nut. Jedne były delikatne i słodkawe, inne bardziej (nie wierzę że to mówię) słonawe i nawet delikatnie dymne. Oczywiście na tyle na ile mój zapchany krakowskim smogiem nos mi pozwalał. Nadal potrzebowałem je doprawić, ale przy tych kawałkach, steak z dyskontu smakuje jak parówka z trocinami. I penetrujący wzrok Allison nie miał z tym nic wspólnego. To nie był jeden z tych momentów, gdy kelner przynosi wam butelkę zamówionego wina, otwiera, prezentuje po czym nalewa wam trochę do spróbowania. Następnie wspólnie odgrywacie dziwny teatrzyk gdzie on czeka na waszą aprobatę, a wy udajecie że macie jakiekolwiek pojęcie o tym co właśnie wlaliście haustem do gardła. Te steki zostaną nam na długo w pamięci. 

Powoli zrozumiałem ich zaangażowanie w naturalny proces hodowli i dbania o czystość rasy krów. To wszystko ma bezpośredni wpływ na smak i aromat. Trudno nie pokusić się o porównanie z produkcją wina czy whisky.

Wyjechaliśmy z Hadriesmill bardzo szczęśliwi. Głównie z trzech powodów. Zjedliśmy wybitnie dobry obiad. Robin podarował nam w prezencie kilogramowy stek do usmażenia gdzieś na dziko. Zdaliśmy sobie sprawę jak bardzo nam się tu podoba, a to dopiero początek szkockich widoków.

I nadszedł czas na odkrycie pięknych krajobrazów prawdziwie dzikiej Szkocji.  Ustawiliśmy nawigację naszego Defendera na park narodowy Caingorms, gdzie czekał na nas malowniczy camping nad jeziorem Morlich. Wpiszcie tą nazwę w google i zobaczycie piękny akwen wodny i góry, a nawet renifery. Pięknie miejsce na zdjęcia, przejażdżkę czy spacer. Nie polecamy natomiast noclegu w letnim namiocie w połowie października.

Dojechaliśmy tuż przed zamknięciem więc było już ciemno, nasz ortalionowy dom rozbijaliśmy oświetlając okolicę „długimi” Defendera i latarkami, za co śpiący lokatorzy byli nam „bardzo wdzięczni”. I przy okazji byli mocno zdziwieni, byliśmy dosłownie jedynym namiotem na całym campingu. Cała reszta rozkoszowała się wieczornym drinkiem w suchych i ocieplanych kamperach, na których zimna wilgoć z oddalonego o dosłownie 200 metrów jeziora nie robiła najmniejszego wrażenia. My natomiast rozkoszowaliśmy się sztywną karimatą, morką pizzą i zabawą z cyklu „kto ubierze na siebie więcej bluzy z kapturem”.

Chyba nigdy nie cieszyłem się tak na dźwięk porannego budzika. Na kuchni polowej zrobiliśmy kawę oraz męsko-brytyjską kanapkę z bekonem, jajkiem i piaskiem. Następnie zdecydowaliśmy, że jesienny camping zostawimy masochistom i ruszyliśmy w kierunku celu naszej wizyty, odkrywając powoli coraz bardziej górzyste oblicze Szkocji.

Otaczające nas widoki były urzekające, ale to miejsce dopiero uwalniało swój czar. Trasa NC500 zaczyna się od Invernes. Tutaj należy podjąć decyzję czy pętlę zacząć od zachodu przez Glencoe i Isle of Skye czy na wschód w kierunku John O’ Groats.

Polecam wschód. Wtedy Szkocja staje się jak przepis na film Hitchcoka. Zaczyna się od trzęsienia ziemi, a potem napięcie tylko rośnie. Nawet tymi zdjęciami trudno oddać do końca przepych i rozmach z jakim to miejsce obdarza widokami. Najpierw trasa wspina się wzdłuż klifów, wśród uśpionych miasteczek, serpentyn i wszędobylskich zamków.

Krajobraz powoli zaczyna rosnąć i się rozciągać. Zauważamy jak bardzo tutejsza flora różni się od typowej europejskiej. Wszystko jest niskopienne, z przewagą mchu i krzewów, ale za to obdarzone feerią kolorów. Od wszystkich odcieni zielonego przez wściekłą żółć, lawendę, fiolet, szarość i czerń. Uderza niemal kompletny brak drzew, co wzmacnia wrażenie nieskończonej przestrzeni. Ciemne, niemal nagie wzgórza i góry co chwilę odkrywają przepastne jeziora, które odbijając kolor otoczenia dają wrażenie niemal krystalicznie czarnej wody.
Podobnie jest z pogodą. Ta zmienia się bardzo często. Od różnych stadiów mgły, przez deszcz, silny wiatr i bezchmurne niebo z tęczą. Nawet w połowie października trudno było stwierdzić czy mamy marzec czy listopad.

Jak dla mnie najciekawsza część zaczyna się od Kylesku Bridge. Warto się tutaj zatrzymać i chłonąć widok. Most nie jest oszałamiający architektonicznie, ale jego lokalizacja i forma zakrętu zapiera dech w piersiach. Przejechaliśmy go podczas krótkiej ale intensywnej ściany deszczy, dającej wrażenie jakiejś kurtyny. I tak trochę było, bo za nią Szkocja zaczęła częstować nas widokami wyciągniętymi wprost ze stron Władcy Pierścieni czy Harry’ego Pottera, co nie jest dalekie od prawdy. Według książki JK Rowling, Hogwarts znajduje się właśnie gdzieś tutaj. Nawet filmowcy na lokację tej szkoły jak i wiaduktu kolejowego wybrali okolice Glencoe. I powoli zaczynam rozumieć dlaczego. Gdybym wychowywał się tutaj 500 lat temu, wiara w elfy, orki, krasnoludy czy czary byłaby dla mnie tak oczywista jak potrzeba drewna na zimę. Jeśli Bogowie gdzieś mają dom, to na pewno tu. I to niemal magiczne wrażenie towarzyszyło nam przez całą trasę. To jest właśnie to „coś”.

Ogromną zaletą NC500 jest to, że nie musicie zapuszczać się na czterogodzinny spacer, żeby zobaczyć oszałamiające widoki. Ona wije się między najlepszymi z nich, setkami mil równego i krętego asfaltu. Nie jest szpetnym industrialnym wytworem, pasującym jak bluza dresowa do smokingu, a perfekcyjnym dodatkiem do krajobrazu. Jak coachline na boku Rolls Royca. Zgadzam się. Europa jest bogata w zapierające dech w piersiach trasy i przełęcze. Ale jak sami wiecie, te są krótkimi wyjątkami. W naszej szkockiej wyprawie mieliśmy wręcz problem ze znalezieniem miejsca, które by nie zachwycało.

Jedzenie również potrafi zaskoczyć. Po noclegu w portowej miejscowości Ullapool mieliśmy w planie dojechać do Glencoe, gdzie czekał nas hotel specjalizujący się w ginach. Mniej więcej w połowie drogi zgłodnieliśmy, więc zatrzymaliśmy się na posiłek w lokalnym barze z owocami morza. Schludny, niebieski, trochę w skandynawskim w stylu domek, nie zdradzał tego, co zastaliśmy w środku. Sporo klientów i jedzenie pasujące bardziej do menu paryskiego Ritza niż przydrożnego baru. Okazało się, że prowadzą go… Polacy. Małżeństwo z synem, ma sporo nagród, dyplomów jak i sympatię lokalsów. Są tu szczęśliwi. Uwielbiają atmosferę, widoki i jedzenie. Podobno nigdzie nie ma lepszego łososia. Gospodyni podała nam kanapki z łososiem obiecując, że lepszego nie jedliśmy. Miała rację.

Poranek w Glencoe powitał nas słońcem i tęczą, która bardzo szybko zamieniła się w ciężkie chmury i mżawkę. Tym razem taka aura bardzo nam pasowała, gdyż dosłownie 15 minut od hotelu można zapuścić się w dolinę Glen Etive. To właśnie tu Bond zaparkował swojego DB5 kontemplując nad życiem w filmie Skyfall. Zaparkowaliśmy naszego Defendera w tym samym miejscu i doszliśmy do wniosku, że już czas na kolejną atrakcję wyprawy – wizytę w destylarni whisky. Tych tu jest naprawdę sporo i jeśli macie swoją ulubioną, to koniecznie polecam w niej wizytę. Organizacja jej jest banalnie prosta, a warto zobaczyć jak ważny jest dla Szkotów ten trunek i jak bardzo dbają o jego jakość i kultywują bogatą tradycję. Pomogliśmy w tej kultywacji i zabraliśmy kilka wyjątkowych butelek do Polski. Ciekawe czy będą inaczej smakować w kontekście tej wyprawy?

Kiedy wyjechaliśmy z Aberfeldy, zatrzymaliśmy się by sfotografować wielką tęczę rozciągniętą pomiędzy dwoma krańcami bardzo malowniczej doliny. Znaleźliśmy fajną (chodź bardzo wyboistą i nierówną), boczną drogę prowadzącą w głąb wzgórza.

Nasz Defender pokonuje ją z irytującą łatwością. Zresztą całą trasę i wszystkie jej aspekty tak właśnie traktuje. Nowemu modelowi udało się „stracić” komfort i wyrafinowanie pospolitego traktora. Teraz jest to naprawdę wygodny i funkcjonalny SUV dający uzależniające poczucie posiadania szybkiego i łatwego w obsłudze czołgu. Tak. To obok naprawdę ładnego, acz męskiego designu, jest jego niewątpliwa zaleta.

Przy tej okazji odkryliśmy idealne miejsce do usmażenia naszego organicznego steka.

Na szybko zmontowaliśmy grilla z kamieni i przywiezionego z Polski rusztu. Niemal wszystko zrobiliśmy maczetą, która akurat była w bagażniku i nie mogliśmy sobie wyobrazić w tej chwili lepszego narzędzia. Kilogramowy stek wylądował na ruszcie z klasycznym i satysfakcjonującym sykiem. Ilość testosteronu w powietrzu była większa niż na planie Expendables II. Pewnie, dlatego że przyglądało nam się z niepokojem stado wypasających się w pobliżu baranów. Tą samą maczetą pocięliśmy steka na kawałki. Wyszedł idealny medium rare. Lekcja na farmie nie poszła na marne.

Tęcza powoli ustąpiła miejsca zachodowi słońca. Idealne zakończenie wyprawy i znak, że możemy już wracać. 

Po dotarciu do Polski dodaliśmy naszemu Defenderowi 6000 km przebiegu, ale przede wszystkim odkryliśmy jego zupełnie inne oblicze.

Przestał być dla nas narzędziem. Był tak samo żywym członkiem całej wyprawy jak Konrad, Dawid czy ja. Był dla nas domem, garderobą, schronieniem, magazynem, biurem i przyjacielem. Był „latającym łóżkiem” z dzieciństwa, którym można było bezpiecznie odkrywać nowe magiczne tereny. Nie umiem na niego patrzeć już jak na zwykły samochód. A to jest sztuczka, którą potrafi naprawdę niewiele aut. Przekonajcie się sami.

THE END

/ Car-Master, Defender, Wiktor, Konrad, Dawid/